Περιοδικό Πολύτονον: Παρουσίαση του βιβλίου «Μουσικές Καταγραφές Ι»


Στο τεύχος 72 (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2015) του περιοδικού Πολύτονον (διμηνιαία έκδοση της  Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών) παρουσιάστηκε η έκδοση ΜουσικέςΚαταγραφές Ι – 184 οργανικοί σκοποί από Αιγαίο, Ιόνιο, Κρήτη και Κύπρο.


Το βιβλίο φέρει τον υπότιτλο: «184 οργανικοί σκοποί από Αιγαίο, Ιόνιο, Κρήτη και Κύπρο». Οι συγγραφείς του βιβλίου είναι μουσικολόγοι (απόφοιτοι του Τ.Μ.Σ. του Ε.Κ.Π.Α.), μουσικοί και καθηγητές στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Θεωρούμε σημαντικό και πρωτότυπο την ανάδειξη της μη τραγουδιστικής παραδοσιακής Ελληνικής μουσικής.

            Το παρόν υλικό προέρχεται από συγκεκριμένες ηχογραφήσεις (δισκογραφία) 86 οργανοπαιχτών των παλαιότερων γενεών και τα όργανα που καταγράφηκαν είναι: βιολί, λύρα, νιάκαρα (Ζάκυνθος), πιθκιαύλι (Κύπρος), τσαμπούνα, κλαρίνο και γκάιντα. Για κάθε σκοπό μελετήθηκαν διάφορες ηχογραφήσεις και επιλέχτηκαν οι καταλληλότερες με κριτήριο την πληρότητα της εκτέλεσης και την εντοπιότητα των εκτελεστών. Η μουσική του τόμου αυτού προέρχεται από 40 περίπου νησιά και για την καταγραφή της χρησιμοποιήθηκε η σημειογραφία του πενταγράμμου με τις δέουσες προσαρμογές (π.χ. οπλισμών) έτσι ώστε να αποτυπώνεται με τον πληρέστερο δυνατό τρόπο το εκάστοτε μουσικό ύφος. Η συνοδεία τους (λαούτο, σαντούρι, κιθάρα, κρουστά, κ.τ.λ.) αποτελεί αντικείμενο άλλης μελέτης.
Στη γενικότερη δημιουργική διάθεση να μελετηθεί ο Λαϊκός πολιτισμός, η συμβολή της έκδοσης εντοπίζεται στη μελέτη και ανάδειξη του μουσικού ύφους των παλαιότερων γενεών. Σε αυτό το ύφος αντανακλάται το συλλογικό αισθητικό κριτήριο των τοπικών κοινωνιών σε συγκεκριμένη φάση της ιστορικής εξέλιξης. Το υλικό αυτό μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο ανάλυσης ως προς διάφορες παραμέτρους (μουσικοί τρόποι, μορφή, μελωδική κίνηση, διάνθιση, κ.τ.λ.), και ταυτόχρονα μπορεί να αποτελέσει ύλη για τη διδασκαλία των μουσικών οργάνων, συγκερασμένων και μη.
Προλογίζει ο διακεκριμένος μουσικολόγος Μάρκος Δραγούμης, υπεύθυνος του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών. Η έκδοση (σε μεγάλο μέγεθος σελίδας) είναι δίγλωσση (Ελληνικά, Αγγλικά) και περιλαμβάνει επεξηγηματικό σημείωμα και τις πηγές. Αποτελεί τον πρώτο τόμο από σειρά καταγραφών.
Λεωνίδας Κανάρης